MBISHKRIMI I LEMNOS
IAKOBOS IHOMOPOULOS IAKOVOU THOMOPOULOS
PELASIAN PELAZ
KËTO PERI TES GLOSSES TON PELASGON RRETH GJUHËS SË PELLAZGËVE
PELASGIKAJ ARKAJ EPIGRAPHAI ANCIENT PELASGIKAI EPIGRAPHAI
LEMNOS, KRETË, AFCICA, CARICA, ETRUSKAN, HITIC
INTERPRETUAR *
PËRMES SHQIPËRISË PELAZGJE TË SOTME
DHE GREKE
Gurët flisnin dhe na mësonin gjuhën e pellazgëve. Mbishkrimet etokretane dhe mbishkrimi pellazg i Lemnosit janë shkruar në të njëjtën gjuhë greko-pellazge, të ngjashme me shqipen e sotme, por të lidhura me hititishten. Gjuhët likiane, kariane dhe etruske ishin gjithashtu gjuhë pellazge. Qytetërimi minoan i Kretës, ashtu si hititi i Azisë së Vogël, ishte pellazg. Shqiptarët janë një komb greko-pellazg.
ATHINA
NË ATHINË
LLOJET P. D. SAKELLARIOU 1912
Historia P1023
li
Importi
në mënyrë që gjuha e mbishkrimeve etokretane të mund të krahasohet me mbishkrime që padyshim janë pellazge.
Për fat të mirë, në të njëjtën kohë me mbishkrimet etokretane, u zbulua ekzistenca e mbishkrimit pellazg të zbuluar në Lemnos në vitin 1886, i cili, siç u tha më sipër, pranohet unanimisht nga të gjithë se është në gjuhën e ish-banorëve të ishullit të pellazgëve tirrenë, të paktën para vitit 510 p.e.s. I shkruar, i ruajtur në mënyrë të shkëlqyer dhe me shenja pikësimi të dallueshme për të ndarë fjalët ose fjalitë, tani është dhuruar nga filogjeni lemnian z. Odise Pantelidou, me banim në Aleksandri, në Muzeun tonë Arkeologjik, i cili përbën monumentin gjuhësor më të vlefshëm dhe unik në botë deri më sot. Në këtë mbishkrim, i cili ishte kështu në çdo mënyrë gati për studim, dhe botimi i fundit i tekstit të të cilit (nën E. Nachmanson në vitin 1908) më rekomandoi miku im z. Vasilios Leonardos, kurator i antikiteteve, ai reciton dy vargjet e para;
e lehtë për t’u bërë | maraz: maF,
ai është sipas shqipes së sotme
elak, te nief 8(i) zia(zi) | maras mal
domethënë: Odita, ti që i numëron (ose i di) hidhërimet (ose fatkeqësitë) e tua | mbaj (mirëmbaj) lëngatën tënde, etj.
Mbishkrimi i gdhendur në një stelë që mbante bustin e një luftëtari u shkrua sipas Hermeneutikës sonë 11 në kujtim të (një Lemniani nga Myrina) Tavarsius Paralius, i cili, siç thotë teksti pellazg, shpesh
1) Shih interpretimin e mbishkrimit në faqen 9 gjashtë.
Importi
ma
a-glaforë· ἄ· faqe. -Alb. γιε'le-a ἡ ἀγγία (lak.), ὀπσονία, το φαδυτέν', ὀγλερό; ναστεύω΄. Cf. ἄχνίμος 'agjërim' (Hesych.), ἀλβ. αγίνεσιμ ᾿ῆσις.
masa të vogla. - Alb. imete 'i vogël, i hollë', shumës. imeta dhe imeta.
"i patransmetuar; ëndërr. - ᾿Shqip. ëndërr e patransmetuar".
të ngjitem; të ngjitem, të bashkohem. – ᾿Shqip. të afrohem, të bashkohem, të ngjitem, të afroj, të arrij.
alternim; të pushosh. – ᾿Shqip. νααλjój, vda-λλονεμ ndaloj, pushoj.
të mashtrohesh. - ᾿Shqip. de's dhe die's, të mashtrohesh', infinitivi de'va.
të fluturoj tutje; të fluturoj tutje. - Alb. fluturoj tutje, unë fle.
kjo; kjo. – ᾿Alb. kjo; kjo.
Valias katistiktos. - Alb. Dallas katistiktos.
Valios; piros. – Alb. vangos the pyros touẽs ὀφάλ μους, paralως', (krh. vanos; i verbër. Hesych.).
belion fatkeq. – Alb. della-la 'aksident' (edhe turq., bullgar., serb., rumanisht.), fatkeqësia jonë.
brek (ose brekkos, brekos); skaji i vogël. Alb. de'rk-thi buzë e vogël᾿ (te -thi ἑποκορ.), ἑρεθ, ορε-δόν; skajῶ᾿ (ἐλλ. ἀράζω).
i ëmbël dhe i thartë. - ᾿Alb. i ëmbël dhe i thartë.
garsana frigana. - Alb. karthie phryganon, pl. karthiena.
Gastrion; farat e susamit. - Alb. νίε΄σο, καθμόνο, πλαθήθω.
dambon; piriefton. - shqip. jap-a, jap-i qumësht i thartë, diaburti'.
jap, jap; elb. - ᾿Shqip. numëroj, numëroj kokrrat.
μβ΄
Importi
dorkana saktësisht. – shqip. lere'ki, arekὶ me të drejtë, me saktësi.
mirë; e drejtë. - Alb. areite 'e drejtë, drejt, thjesht'.
në mëngjes; nesër, në mëngjes; mëngjes. – ᾿Alban. nes, të rrihesh nesër.
e zemërimit; e rinisë. ᾿Shqip. lëng, lëng nxehtësi-
unë tërboj
Një mi i butë. -'Alv ze'kay estrus, një mi kali'.
duke qarë hardhi. – Alb drià ᾿ἄνάλος.
ίαλια φόνη – ᾿Alb. γόλε-α zë, gjuhë'.
Shërimi
Erevinthon. - Alb.
"Unë hëngra një vakt."
"gëzim" - alb. "gëzim i madh".
Piva verë. - Alb. Piva verë.
shtatë baballarë, dhi të egra. - ᾿Alv ate-i, late-i baba', eth-di 'dhi'.
kallam; kallam. - Alb. mendoj për kallamishten e arab-bosit.
kartë malin. -Alb. κα-8 'mal', mbaje atë,
Karta ajo me brirë.
kertea; fitimet. - shqip. klar-te fitimet.
kotanë; e virgjëra – Alb. kotse-a 'vajza deri
12 vjeç, i virgjër.
kokë; kokë. - ᾿Shqip. flokët e kokës, flokët e kokës, tufa tjetër, tufë.
laias; aspidas (krh. laira, laidas ἡ aspidas τὸ ἀπὶς τὸ ἀπὸ ἀβὸρσις, Theognost., Zonar). - Alb. llékere-a derma.
laxia dare (në vend të der, ose der, der, çfarë kemi nga leirion). - Alb. llafse-a 't leirion.
malkenis virgjëresha. – ᾿Shqip. vaize-a, varze-a, virgjëreshë, valzeni-a virgjëresha, grup virgjëreshash.
marin të vetën. - Shqip. mitti (ditei), mittee'n-i choi ridion.
Importi
m
ὄθρυν τὸ ὄρος. – Alb. kolre-a kodër.
tagana; këto gjëra. - Alb. τὰ γὰ (*γιανα) këto gjëra'.
e asgjësë. - ᾿Shqip. lon(e) asgjë.
hajde. - Alb. t(e)re΄ ΄se re', (ὀνmst. τί ρε΄ ἢ ρε τί, ορε΄ τί χε σύ΄).
e· këtu. – ᾿Alb. e (prof. te') këtu, këtu.
Por te qipriotët, këto janë të vërteta:
avaristan, duke u marrë me vete nga lulet menstruale. - Alb. vari-ste-a bar, bar, (lulet e livit dhe lulet menstruale krahaso ato të Hesikut, lulet që flasin, lulet e lotusit, dhe lulet tona, lule.
i verbër; i ndritshëm. - Alb. ble'k-gou akme.
njeriu i mirë hesht. - ᾿Alb. le të mos thotë asgjë nga ato që tha (ose tha), d.m.th. ai hesht.
agim; mëngjes. – Alb. agimi zbardhi.
anije prej druri me një direk - alb. dru i mirë.
elb i pashëndetshëm (krh. kosto, që do të thotë edhe ushqim). – alb. taste-a, taste-a euochia.
varr pa rrënjë. - Alb. varr-i varr, pl. varreze
shpërdorues; shkapërderdhës – alb. shpërdorim parash.
briga e vogla. - Alb. vogele, vogle, begle e vogël.
ata gjetën; karkalecin. karkalec shqip. yerk-thi i vogli
bruchetos; bretkocë. - Alb. Brettokotoe-një bretkocë.
lindje; marr dhe ulem. – Alb. marr, marr, ulem.
Ai hëngri. - Aliu hëngri ushqim të lagësht.
Thitra Dorkai. – Alb. ergies-ze konis, morra të vogla.
i vesës; i pavlerë. – shqip. are'e-i i frikësuari, frikacaki.
μδ΄
Importi
elf; gjalpë. - Alb. gjalpë përzihet.
Hëngra; Hëngra (krh. edhe ushqim). – Alb. Hëngra një zog.
zavatos, zamatos; pinax (Ἰυηρός). - Alb. говате-a
'tavolinë për argjilë' etj.
thatas (ose thytas); skllevërit. - Alb. thymi eth temenos'.
afër; një. – ᾿Shqip. nie gia (shqiptohet gia) diçka, në fakt.
Pashë në gropë, pashë në gropë; pashë në gropë. - Alb. Pashë.
e re; e re. - Shqip. ke'de-ia vajzë e re, ketsan-i ῾neos' (shërbëtore).
kabllo; shul dyersh. - shqip. klape-a, kla?-ke-a 'e fundit.
keq-të presësh. - ᾿Shqip. kis, kin; të presësh (degë), të krasitësh' (krh. greqisht. κίων, shqip. κίον dega e prerë, e cila fillimisht ishte κίον, trungu i prerë i një peme).
karaxo; kraxo. – Alb. garris fonazo' (ἐπὶ ὄνου), tjetri garrizo.
lule kahila. – 'Alb. galade΄le-a ᾿ἄνθος᾿ (ἀνοικτον).
kivisis; mora (krh. kirva, kivva). – Alb. fitim ᾿kados'.
ftua; enthad. -shqip. enthad bosh, drejt këtyre vendeve
Flladi i freskët i ditës (krh. të ngrihesh). – ᾿Alb. γδιν έξημερονειάδ
kichētos; d (fjalë për fjalë: në d) temjani zhytet (krh. kēthīs kalpi). – shqip. ke'th-di 'pitharion.
kub; ena. - Alb. mbuloj një enë të thellë. i lëmuar; ujë. - ᾿Alb. ujë i lëmuar.
1) Vini re gjithashtu ka në vend të kata, ald ka, hitit dhe kata",
Importi
m
ὄθρυν τὸ ὄρος. – Alb. kolre-a kodër.
tagana; këto gjëra. - Alb. τὰ γὰ (*γιανα) këto gjëra'.
e asgjësë. - ᾿Shqip. lon(e) asgjë.
hajde. - Alb. t(e)re΄ ΄se re', (ὀνmst. τί ρε΄ ἢ ρε τί, ορε΄ τί χε σύ΄).
e· këtu. – ᾿Alb. e (prof. te') këtu, këtu.
Por te qipriotët, këto janë të vërteta:
avaristan, duke u marrë me vete nga lulet menstruale. - Alb. vari-ste-a bar, bar, (lulet e livit dhe lulet menstruale krahaso ato të Hesikut, lulet që flasin, lulet e lotusit, dhe lulet tona, lule.
i verbër; i ndritshëm. - Alb. ble'k-gou akme.
njeriu i mirë hesht. - ᾿Alb. le të mos thotë asgjë nga ato që tha (ose tha), d.m.th. ai hesht.
agim; mëngjes. – Alb. agimi zbardhi.
anije prej druri me një direk - alb. dru i mirë.
elb i pashëndetshëm (krh. kosto, që do të thotë edhe ushqim). – alb. taste-a, taste-a euochia.
varr pa rrënjë. - Alb. varr-i varr, pl. varreze
shpërdorues; shkapërderdhës – alb. shpërdorim parash.
briga e vogla. - Alb. vogele, vogle, begle e vogël.
ata gjetën; karkalecin. karkalec shqip. yerk-thi i vogli
bruchetos; bretkocë. - Alb. Brettokotoe-një bretkocë.
lindje; marr dhe ulem. – Alb. marr, marr, ulem.
Ai hëngri. - Aliu hëngri ushqim të lagësht.
Thitra Dorkai. – Alb. ergies-ze konis, morra të vogla.
i vesës; i pavlerë. – shqip. are'e-i i frikësuari, frikacaki.
μδ΄
Importi
elf; gjalpë. - Alb. gjalpë përzihet.
Hëngra; Hëngra (krh. edhe ushqim). – Alb. Hëngra një zog.
zavatos, zamatos; pinax (Ἰυηρός). - Alb. говате-a
'tavolinë për argjilë' etj.
thatas (ose thytas); skllevërit. - Alb. thymi eth temenos'.
afër; një. – ᾿Shqip. nie gia (shqiptohet gia) diçka, në fakt.
Pashë në gropë, pashë në gropë; pashë në gropë. - Alb. Pashë.
e re; e re. - Shqip. ke'de-ia vajzë e re, ketsan-i ῾neos' (shërbëtore).
kabllo; shul dyersh. - shqip. klape-a, kla?-ke-a 'e fundit.
keq-të presësh. - ᾿Shqip. kis, kin; të presësh (degë), të krasitësh' (krh. greqisht. κίων, shqip. κίον dega e prerë, e cila fillimisht ishte κίον, trungu i prerë i një peme).
karaxo; kraxo. – Alb. garris fonazo' (ἐπὶ ὄνου), tjetri garrizo.
lule kahila. – 'Alb. galade΄le-a ᾿ἄνθος᾿ (ἀνοικτον).
kivisis; mora (krh. kirva, kivva). – Alb. fitim ᾿kados'.
ftua; enthad. -shqip. enthad bosh, drejt këtyre vendeve
Flladi i freskët i ditës (krh. të ngrihesh). – ᾿Alb. γδιν έξημερονειάδ
kichētos; d (fjalë për fjalë: në d) temjani zhytet (krh. kēthīs kalpi). – shqip. ke'th-di 'pitharion.
kub; ena. - Alb. mbuloj një enë të thellë. i lëmuar; ujë. - ᾿Alb. ujë i lëmuar.
1) Vini re gjithashtu ka në vend të kata, ald ka, hitit dhe kata",
Importi
me
gjoks; filxhan -- 'kupa' e mastrapës shqiptare.
për të masazhuar trupin ose kokën, për të masazhuar. – Pomadë Ale. meli'e'm-i.
lidhje elbi liri – shqip eldena 'elb'.
altar -᾿Ald. altar, altar-i altar'.
ne nuk jemi – Alb. Unë jam, ne nuk jemi.
"vaj" (= peshë) - Alb. "val-i, val-i ἔλαιον", pl. "valira", "vajra".
Peirithianë; nimfa. – ᾿Shqip. Nimfa Peiritæ (meshkull).
rënie; mal (krh. petos; lartësi P.sh. M.). – ᾿Alb.
*Derdhe malin, lart në male, pi lart (këtë dhe të njëjtën gjë, por edhe të njëjtën gjë), por pi poshtë, pi nga lart poshtë.
i duhur; përbindësh. - Alb. pre've - një përbindësh, gjarpër mitik.
Unë jam një qengj. - Alb. ré'di, po' do-ja ἀρνίον, προβατον΄.
Ulu ti. – Alb. Do të të rrafshoj.
Gabohesh. – Alb. tse, tse hide'.
soana; aksin. -Alb. eopate-a aksine.
ὕεσι (=Feσι), ἔστη; kostum. - Alb. ves ένδω', ves ένδην ενδίμα'. Cf. dhe ἑσσόν (=Feσον); veshje.
Por te Lakonët janë të vërteta këto që vijojnë:
a-valē; i pavlerë, (nga asnjanësi dhe valē). –
Shqip. besoj i denjë, (latinisht. valeo), besoj i denjë, i dobishëm, pa-belim i padenjë, i padobishëm.
një ditë; shumë, (krh. ardhur; të privuar). -Alb. me'nemeia ἡ στερησις'.
ἄ-moucha; purgativ. – ᾿Shqip. me΄gete i errët, i zymtë.
ἄ-myssos; kῆτος (shumësi). -Alb. moe΄s, me ty mbush, mbush, me ty jam i fortë' (MEA 267).
me
Importi
në-tenon; veshje. – Alb. ε΄νὰ φανωνίδη, pëlhurë e endur.
të ngrihem në këmbë; të qëndroj pranë zjarrit. – ᾿Alb. Po ngrohem, po ngrohem në diell.
të mbledhësh; të grumbullohesh. - Shqip. myelie θ, delle θ 'të mbledhësh, të grumbullosh, myelie de-a'a-pella, konferencë.
"vagaron i vakët." - "Alb. vakete vaket."
kullota të rënda. – ᾿Shqip. Kullota të rënda (dhi, dele etj.), i rëndë bariu.
Veikades; lëkurat e të vdekurve që vdiqën nga sëmundja. - Alb. vaekē, vaekēn ὁ θανόν' (nga vaekēs θνίσκω, ἀρ. vaēkja).
triorkis prej kadifeje. – ᾿Shqip. orkis e rreme'. (Krh. κεγχρηίς; triorkis, ἀλβ. χερδειά orkis'. "Pra, pse është kështu = tri-, sipas etruskëve. Tsakonianët = 3. një treshe e tillë?).
beskeroi; bukë. - Alb. de'ke ἄρτος'.
vilor (=βί Κως, βί ὡς) ndoshta – ᾿Alb. epo, ndoshta'
(fjalë për fjalë, "mban, supozon kështu"). Dhe greqishtja ndoshta nga
Nëse e bën këtë, alb. të vihet, do të jesh një brokë. – Alb. merr një fuçi (Kro. L.49).
një tufë djemsh. – Ale. feki-një 'forcë, ushtri'.
vallet e demave të orkestrave. - ᾿Shqip. val-va vallja.
folje; fjali (folje e drejtpërdrejtë). - shqip. folje për të penguar, për të ngadalësuar diçka.
130). të shkruash, të gërvishtësh. - Alb. të gërvishtësh (MEA)
Bëhet mish. - 'Alb. ti qesh, përhapet'.
të tallesh; të tallesh, tallës; tallës. - Shqip. naare 'mosmarrëveshje' (krh. të grindesh).
denemor; tokë shkëmbore, e thyer. - Shqip. aerme-a (geg. "lenme-a") një vend shkëmbor, i pjerrët dhe me gjemba (Kap. L. 97), dermi-a' thërrime, dermo) i thyer. (Shënim)
Importi
mz'
bir në greqisht. den-, alb. ær- alternimi i n dhe r, që është i zakonshëm në greqisht).
derai ai synagkiai. --' Alb. vierre 'poshtë. (Prv. dhe lerme-a e sipërme).
dia-satir dia-lojë. - Alb. sájtera të tallesh, tallje (Hahn L. 118), prej nga greqishtja satyr, nga sal, si), pjesore (dhe e panumërueshme) sájter. (Vini re në dramën satyr të la-kon. ruajtjen e formës së kripës së panumërueshme pellazge).
dia-fiigoimor; në çdo ditë të ushqyerjes së gjarpërinjve. - shqip. ftoi; unë ushqej, unë ushqej'.
diza aix. –᾿ Alb. δί-α ᾿αἰξ' (hipok. "δίζε-α).
diphora; urë. – ᾿Shqip. d're-a ghefura΄. Krh. meri "të presësh". Diphora, Kret. dephyra=des (ose deph) meri ᾿῾ të presësh në tokë. Në mënyrë të ngjashme, urë.
- "Po ha ushqim." - "Alb. Po ha ushqim."
ἔγ-κύλον; ἔγκατον. – Alb. κθέλε δέχς'.
Ai/Ajo vajton me britma. - Alb. Unë vajtoj, me veten time. Unë vajtoj.
zgjedhje; shportë. - ᾿Shqip. kosherja është e bllokuar.
elb; farë, të cilën lakonët e quanin "elb". - Alb. e'lip-oi 'elb'.
ἐλίνη; melín. - Alb. me΄λί-ι κένγρος.
empeloros; agoranomos. Alb. ὀλλες ἀγοράζω΄, ὀλλε ρ-a ᾿ἀγορά. (Krh. Βαλάσαι ἀγοράσαι).
filloni të tretën (domethënë pasnesër). - Shqip. ne's, ne der ᾿aurión', ení, ani meta, epetiṭa'.
jashtë; brenda. - ᾿Alb. shkon në vesh.
epi-kokkouros; vëzhguesi në skenë. – ᾿Shqip. kjyrós, (gjen.) kekgyr Shoh, vëzhgoj᾿ (Kapitulli L. 230).
1) dhe loni - Quhet ἐν në ald. dhe është një masë gruri prej 100 okadash. Shih masën greke χους.
Importi
να΄
i ëmbël; i ëmbli. (et.M.). - ᾿Alb. i ëmbël, i ëmbël, me niseshte.
bosht materiali. – ᾿Shqip. aske-një copë druri, lëvore peme.
baba; kujdestari, (epitet nderi i një burri më të ri ndaj një burri më të vjetër, Et. M.). – ᾿Alb. ape-a 'baba, vëlla më i madh' (Bask. L. 24, Chr. L. 7).
Shtëpi maqedonase Argella, ku njerëzit lahen në ngrohtësi. - ᾿Shqip. arges-i 'trap', ark-a ark', argeto 'Unë argëtoj, qetësoj'.
argjip; shqiponjë. – Nga arg·ὄτος 'shpejt dhe alb. pip ὀναβαυνω, greqisht: ἐπταμαι.
ἀρύς· ἀμάς. – Alb. ρρυπ-ι ἀμάς.
i pandotur; (apo i pandotur?); përrua. – Alb. σπε ητε ῾ταχύς', (greq. σευδον. Kh. gjithashtu i pandotur; ᾿Akili në Epir, d.m.th. i shpejtë, i shpejtë).
ἄσπρις; një specie lisi (Theophrastus). – ᾿Shqip. askra 'dru lisi i thatë' (MEA.79).
bavrin; esencë vaji. – ᾿Shqip. baz ἀλαιον, ren ῾peson, katakāthisan (pjesorja e së njëjtës fjalë, "bie")
vadas; kinaidos, si i Amerias. – Alb. shih vaginë, anus, i cili quhet dhe jo, koitusi mashkullor,
i thellë; shatërvan. ᾿Amerias. - ᾿Alb. ᾿
bathara (apo vatara?); pyklia maqedonas, pyrlos Athamantes. – Alb. vátre-a estia'. Cf. Bretkocë greke; specie bretkosash (Hesych.).
Lutem që priftërinjtë maqedonas, në lutjet e tyre, t'i thërrasin ata dhe fëmijët e tyre, të cilët interpretojnë erën (Klem. Aleks.). — Αλλ. Βιτορε το πνευμα της οκίκη, Μοῦρα', Βιτεζι ευτικήςδηςθηςδ (Vask.L.465).
n
Importi
Me sa duket, maqedonasit nuk mund të komunikonin me ilirët pa një përkthyes, dhe për këtë arsye maqedonishtja ishte e ndryshme, jo e njëjtë, nga ilirishtja (shqipja).
Tashmë kemi arritur në pjesën e dytë të provave tona, atë të mbishkrimeve dygjuhëshe pellazge, duke filluar me ato likiane.
Tradita e lashtë na çoi në studimin e mbishkrimeve likiane, sipas të cilave likianët ishin kolonistë kretanë (Herodi 1173, shih f. 149. Nëse kjo është e vërtetë, ne do t'ia atribuonim gjuhën likiane gjuhës pellazge etokretane. Ishte në Shkollën Arkeologjike Austriake që gjetëm për herë të parë (para se ta kishim gjetur vetë) Koleksionin e mbishkrimeve likiane të botuara nga Akademia e Vjenës, dhe i studiuam këto, dhe mbi të gjitha ato dygjuhëshe. Cili ishte Lexuesi mund ta kuptojë pozicionin e çështjes së gjuhës likiane dhe atë që kemi shtuar nga shembulli i mësipërm.
Që nga viti 1820, njihet një mbishkrim dygjuhësh nga Limironi (nr. 117 i Koleksionit Austriak, shih f. 214 e tutje), teksti likian i të cilit është si më poshtë;
Pashë : Lexova : pastaj : Lava : Hekurosa :
Parmenai) : tidεῖmi: [the rppi : etli ehdi : de ladi :
ehbi: Nuk e di: Ai tha:
dhe atë greke
Monumenti u ndërtua nga Sidarios
Bir i mbetur i vetes dhe gruas së tij dhe djalit Pyvialis (i).
I pari që u përpoq të bënte një interpretim të veçantë të këtij mbishkrimi, anglezi Sharpe, i supozoi të dyja.
Importi
duke treguar vërtetësinë e traditës së Herodotit rreth lidhjes racore të kretasve me likianët.
Ashtu si mbishkrimet etokretane na çuan te ato likiane, ashtu edhe mbishkrimi pellazg i Lemnosit na çoi te ato etruske. Sepse pellazgët e Lemnosit quheshin tirrenë, njësoj si etruskët, dhe sipas traditës ata kontribuan në formimin e kombit etrusk (shih f. 455).
Baza e studimit tonë ishin edhe mbishkrimet dygjuhëshe, nga të cilat Deecke botoi një koleksion të shkëlqyer, por ato nuk ekzistonin këtu dhe m'u sollën nga jashtë. Shumica e 26 mbishkrimeve dygjuhëshe të shkruara në etruske dhe latinisht të njohura deri më tani janë shumë të shkurtra, kështu që ato përfshijnë vetëm emra dhe mbiemra. Megjithatë, ato janë të dobishme, pasi përmbajnë emra etruskë në përkthimin latin. Domethënë, e njëjta gjë ndodh edhe këtu, të cilën e gjejmë edhe në mbishkrimet likiane dhe për të cilat Deecke dyshonte se ishin rreth katër ose pesë emra, dhe ne e vërtetojmë se është e vërtetë pothuajse universalisht. Kështu, për shembull, në mbishkrimin dygjuhësh nr. 15 që kemi në tekstin latin;
C(ajus) Annius... Coelia gnat(us) Gaius Annius. Djali Caelias, (Caeliades)
Por në etruskisht;
Belle Anne Coppenal
Velios Annios Kypisiades, (djali i Kypisias).
Emri etrusk Copana përkthehet nga latinishtja Coelia, e cila lidhet me fjalën coelum 'qiell, kupolë, qiell'. Por fjala shqipe kepa do të thotë kub, kupolë,
Importi
duke treguar vërtetësinë e traditës së Herodotit rreth lidhjes racore të kretasve me likianët.
Ashtu si mbishkrimet etokretane na çuan te ato likiane, ashtu edhe mbishkrimi pellazg i Lemnosit na çoi te ato etruske. Sepse pellazgët e Lemnosit quheshin tirrenë, njësoj si etruskët, dhe sipas traditës ata kontribuan në formimin e kombit etrusk (shih f. 455).
Baza e studimit tonë ishin edhe mbishkrimet dygjuhëshe, nga të cilat Deecke botoi një koleksion të shkëlqyer, por ato nuk ekzistonin këtu dhe m'u sollën nga jashtë. Shumica e 26 mbishkrimeve dygjuhëshe të shkruara në etruske dhe latinisht të njohura deri më tani janë shumë të shkurtra, kështu që ato përfshijnë vetëm emra dhe mbiemra. Megjithatë, ato janë të dobishme, pasi përmbajnë emra etruskë në përkthimin latin. Domethënë, e njëjta gjë ndodh edhe këtu, të cilën e gjejmë edhe në mbishkrimet likiane dhe për të cilat Deecke dyshonte se ishin rreth katër ose pesë emra, dhe ne e vërtetojmë se është e vërtetë pothuajse universalisht. Kështu, për shembull, në mbishkrimin dygjuhësh nr. 15 që kemi në tekstin latin;
C(ajus) Annius... Coelia gnat(us) Gaius Annius. Djali Caelias, (Caeliades)
Por në etruskisht;
Belle Anne Coppenal
Velios Annios Kypisiades, (djali i Kypisias).
Emri etrusk Copana përkthehet nga latinishtja Coelia, e cila lidhet me fjalën coelum 'qiell, kupolë, qiell'. Por fjala shqipe kepa do të thotë kub, kupolë,
Importi
coelum', (hipokor. ke'pese, ke'pse). – Bel-i etrusk, i përk



